Stress en vitaminen: Bij stress ontstaan er allerlei processen in het lichaam die veel vitaminen en mineralen verbruiken. Deze processen, en dus ook de stoffen die je verbruikt, zijn verschillend bij kortdurende stress en chronische stress.

Stress en vitaminen bij kortdurende stress

Kortdurende stress triggert het autonome zenuwstelsel. Autonoom betekent dat het volledig automatisch gaat, je hebt er dus geen invloed op. Dit autonome zenuwstelsel bestaat uit twee delen, het gaspedaal en de rem. Het gaspedaal, ook wel de sympaticus genoemd, is gericht op overleven. De parasympaticus, of wel rem, zorgt er voor dat je lichaam weer tot rust komt.

Bij kortdurende stress komt dus de sympaticus, het gaspedaal, in actie. Bij deze supersnelle reactie maakt het lichaam het stresshormoon adrenaline aan. Dit heet ook wel de vecht/vlucht reactie.

Adrenaline zorgt voor de volgende lichaamsreacties:

• de bloeddruk en hartslag gaan omhoog,
• er komt glucose (suiker) vrij in de lever, wat naar de spieren gaat voor extra energie,
• de zintuigen worden scherper,
• de pijngevoeligheid daalt, en
• er gaat minder bloed naar de spijsvertering.

Het lichaam bereidt zich hiermee voor op een gevecht of om op de vlucht te slaan.

Is de stresssituatie weer voorbij of onder controle, dan gaat de parasympaticus (of rem) aan. Dit gebeurt door het hormoon endorfine aan te maken. En dat stofje zorgt ervoor dat het lichaam weer in rust komt en er ruimte is voor herstel en opbouw.

Stress en vitaminen bij chronische stress

Een paar minuten nadat adrenaline is aangemaakt door het autonome zenuwstelsel, komt een tweede stresssysteem op gang. Bepaalde hersengebieden zetten de bijnieren aan tot actie. Dit zijn kleine hormoonkliertjes bovenop de nieren die hierbij het stresshormoon cortisol gaan produceren.

Cortisol verhoogt de bloedsuikerspiegel, werkt ontstekingsremmend en onderdrukt het immuunsysteem. Het zorgt er verder voor dat je ’s morgens wakker wordt, alert bent en kunt focussen. In gezonde situaties is dit dus heel handig. Als je hard weg moet rennen heb je suiker nodig voor je spieren. Ook is je immuunsysteem even wat minder belangrijk.

Wanneer het lichaam onder continue stress staat en niet meer tot rust kan komen, noemen we dat chronische stress. En stress is alles wat een belasting voor het lichaam vormt. Dan gaat het dus niet alleen om emotionele stress. Maar ook om ongezonde voeding (weinig voedingsstoffen), weinig beweging, continue infecties, chronische ziekte, roken en alcohol, etc.

Wanneer stress chronisch wordt, blijft cortisol in je bloed te lang te hoog. Daardoor kun je o.a. last krijgen van hoge bloeddruk, bloedsuikerschommelingen en koolhydraatverslaving. Maar vaak krijg je ook meer buikvet en een minder zin in seks.

Wanneer dit maar lang genoeg duurt zorgt je lichaam er vanzelf voor dat je rust moet gaan nemen. Je bijnieren worden in een soort spaarstand gezet, waardoor ze minder cortisol aanmaken. Doordat je minder cortisol aanmaakt wordt je immuunsysteem minder onderdrukt. Het gevolg is dan vaak weer meer ontstekingen en ziek zijn.

Neurotransmitters

Om je goed te voelen heb je neurotransmitters nodig, zoals serotonine en dopamine. Neurotransmitters zorgen voor overdracht van allerlei signalen tussen de zenuwcellen in je lichaam.

Serotonine heet ook wel het “feel good” hormoon, maar werkt ook als een neurotransmitter. Vanuit serotonine wordt weer het hormoon melatonine aangemaakt, dat ervoor zorgt dat je in slaap valt. Daarnaast zorgt dopamine voor overzicht, focus, concentratie en zin hebben in dingen doen. Ook is dopamine nodig om gewoontes te kunnen veranderen, zoals stoppen met roken, of het volhouden van sporten. En dopamine is weer nodig voor de aanmaak van adrenaline is.

Bij het aanmaken van deze neurotransmitters zijn veel vitaminen en mineralen nodig, ook wel co-factoren genoemd (zie onderstaand plaatje). Om zowel adrenaline als melatonine aan te maken zijn veel van dezelfde co-factoren nodig.

Bij stress wordt de aanwezige dopamine omgezet in adrenaline, zodat je in actie kunt komen. Wanneer stress chronisch wordt, gebeurt dit doorlopend. En zo ontstaat er een tekort aan dopamine. Het gevolg: je krijgt moeite met focussen en concentreren. Maar ook met het ondernemen van allerlei dingen. Laat staan om te kunnen veranderen.

Om aan de continue vraag naar adrenaline te voldoen, heb je dus continue deze vitaminen en mineralen nodig. Hierdoor blijven er te weinig van deze stoffen over, om serotonine en melatonine aan te maken. Je voelt je hierdoor minder rustig en prettig en slapen wordt ook een probleem. Herstel blijft uit, want dit gebeurt vooral gedurende de nacht. Het gevolg is dat je nog meer stress krijgt. En daarmee is de vicieuze cirkel rond.

Bron: SOHF

Suppletie van vitaminen en mineralen

De veel verbruikte vitaminen en mineralen in al deze processen zijn magnesium, de B-vitaminen, vitamine C, zink en ijzer. Een goed multivitamine- en mineralencomplex nemen is dan ook heel belangrijk. Die zorgt ervoor dat je in tijden van verhoogde en/of langdurige stress deze belangrijke co-factoren voldoende aanvult. Ben je benieuwd waar een goed supplement aan moet voldoen, daar heb ik ook een artikel over geschreven. Dat kun je hier vinden.