Wanneer je problemen met je hormonen hebt, denk je al snel aan de overgang bij vrouwen. En dat is ook niet vreemd, want er zijn veel vrouwen die klachten ervaren rondom de overgang.

Maar wist je dat er nog veel meer andere hormonale klachten zijn, waar je last van kunt hebben?

In dit artikel vertel ik je:

• wat hormonen zijn
• waar hormonen gemaakt worden
• hoe ze werken
• wat de belangrijkste hormonen zijn
• het effect van onze leefwijze op onze hormoonbalans, en
• welke veel voorkomende disbalansen er zijn.

Hormonen, wat zijn dat eigenlijk?

Hormonen zijn stofjes in door bepaalde klieren in heel kleine hoeveelheden worden gemaakt. Ze worden door het bloed vervoerd om op een andere plaats in het lichaam hun werk te doen. Daar geven ze aan lichaamscellen opdrachten om ons lichaam in stand te houden, ons voort te planten of bv. te vechten of vluchten.

Het hormoonstelsel werkt nauw samen met het zenuwstelsel, waarbij beide bij elkaar komen in de hypothalamus in de hersenen. De hypothalamus kun je wel de dirigent noemen van het orkest dat alle lichaamsprocessen omvat. Hij ontvangt signalen vanuit het lichaam of de omgeving en zorgt ervoor dat ons lichaam hier goed op reageert.

Externe signalen, zoals gevaar, licht, temperatuur, maar ook interne signalen, zoals bloeddruk, lichaamstemperatuur, bloedsuikergehalte, zuurstofgehalte in het bloed en of er ontstekingen of andere schade is.

Het lichaam signaleert ook allerlei ritmes, zoals dag- en nachtritme, seizoenen en de maandelijkse cyclus.

De hypothalamus zorgt er vervolgens voor dat de juiste hormonen worden aangemaakt om het lichaam weer terug in balans te krijgen.

Waar worden hormonen gemaakt?

Hormonen worden gemaakt in de hormoonklieren. Dit zijn klieren zonder een afvoerbuis (ook wel; endocriene klieren). De hormoonklier bestaat uit kliercellen, die hun producten (de hormonen) rechtstreeks aan het bloed afgeven.

Tot de endocriene klieren behoren:

               Bron: dehormoonfactor.nl

1. De hypofyse of het hersenaanhangsel in de hersenen aan de onderzijde van de hypothalamus.
2. De pijnappelklier (of epifyse): ligt in de hersenen achter het midden van onze ogen.
3. De eilandjes van Langerhans in de alvleesklier.
4. De schildklier: ligt als een soort schild om je luchtpijp onder je strottenhoofd.
5. De bijschildklieren die aan de achterzijde van de schildklier liggen.
6. De bijnieren die bovenop de nieren liggen als een soort kapje.
7. De zaadbal (testis) bij de man of eierstokken (ovarium) bij de vrouw.

Wat doen hormonen?

Hormonen zijn stoffen die door endocriene klieren worden gevormd. Ze worden door het bloed vervoerd en hebben een specifieke invloed op de werking van organen of weefsels. Ze hebben een breed werkterrein en regelen o.a. processen als groei, stofwisseling en voortplanting.

Welke hormonen zijn er?

Grofweg zijn er twee soorten groepen hormonen:

1) De geslachtshormonen verantwoordelijk voor de voortplanting en de geslachtskenmerken van de mens. Voorbeelden zijn hormonen aangemaakt in:

• De eierstok, o.a. oestrogeen: verantwoordelijk voor de vrouwelijke geslachtskenmerken en het bevorderen van de groei van het baarmoederslijmvlies.
• De zaadbal, o.a. testosteron: zorgen voor de ontwikkeling van de mannelijke geslachtskenmerken en ook het bevorderen van de zaadcelrijping.

2) De hormonen die vooral de stofwisseling regelen of er een grote invloed op hebben, zoals hormonen van de:

• Bijnieren, waaronder adrenaline en cortisol, stimuleren de aanmaak van glucose uit eiwitten en/of glycogeen.
• Eilandjes van Langerhans, o.a. insuline: zorgen ervoor dat glucose als glycogeen in de lever en de spieren wordt opgeslagen voor later gebruik.
• Schildklier, o.a. thyroxine (t4) en Tri-jodothyronine (T3): stimuleren het metabolisme (celstofwisseling) en daarmee de groei.

Onze leefwijze verstoort de hormoonbalans

Eerder schreef ik hoe ons lichaam en dus ons hormoonstelsel reageert op allerlei signalen uit onze externe en interne omgeving. En daar gaat het tegenwoordig vaak mis. Want we:

• Hebben bijna allemaal te veel stress.
• Krijgen te veel gifstoffen binnen via de lucht en onze voeding.
• Eten voeding die ons lichaam eerder belast, dan voedt.
• Zitten vaak te lang en bewegen te weinig.
• En worden ook nog blootgesteld aan te veel blauw (kunst-)licht van allerlei schermpjes die onze slaap verstoren.

Of we nu te weinig bewegen, of niet de juiste voeding tot ons nemen, voor ons lichaam is het allemaal een pot nat. Het reageert op alle hiervoor genoemde punten met een stressreactie, wat op zijn beurt ons hormoonstelsel in de war schopt.

Welke hormoonklachten kun je hebben?

Door deze leefwijze kunnen er allerlei lichamelijk klachten of problemen ontstaan, zoals een verstoorde menstruatiecyclus, PCOS, overgangsklachten, vleesbomen, diabetes mellitus 2, schildklierproblemen, slaapproblemen en ook een burn-out.

Ook klachten zoals migraine, depressie, overgewicht, libidoproblemen, acne of jeuk kunnen een relatie met je hormonen hebben. En zelfs auto-immuunziektes kunnen ontstaan door te veel stress en de hormoondisbalans als gevolg daarvan.

Zo zie je dat stress in alle vormen en maten een grote invloed op je hormoonbalans heeft. En dat je er dus zelf veel aan kan verbeteren door je leefstijl aan te passen.

Tot slot

Heb je het gevoel dat er met jouw hormoonbalans ook wat aan de hand is, maar duizelt het je allemaal een beetje? Ik kan je op verschillende manieren helpen inzicht te krijgen in wat er bij jou speelt. En wat er bij jou nodig is om je hormonen weer in balans te krijgen.

Wil jij weten hoe het met jouw hormonen is gesteld? Doe dan de gratis Hormoontest door op de actieknop hieronder te drukken. Door deze Hormoontest te doen kom je erachter waar jouw belangrijkste onbalans zit.

En wil je weten of jouw klachten te maken hebben met de overgang, lees dan dit artikel.