De menopauze is de laatste menstruatie van een vrouw. In de regel betekent dat dat je een jaar lang niet ongesteld bent geweest. De overgang wordt verdeeld in de premenopauze (de periode ervoor), de menopauze (de laatste menstruatie) en de postmenopauze (de tijd erna).
Wanneer je menstruatiepatroon verandert is dit vaak het eerste signaal dat de overgang is begonnen. De periode waarin dit gebeurt ligt tussen de 40 en 60 jaar. De gemiddelde leeftijd van de menopauze is 52 jaar.
Hoe ontstaat de overgang?
De vrouwelijke hormonen progesteron en oestrogeen worden voornamelijk in de eierstokken aangemaakt. Een klein beetje wordt, net als testosteron, aangemaakt in de bijnieren.
De eierstokken produceren ongeveer 40 jaar lang oestrogeen en progesteron. Wanneer de voorraad eicellen in de eierstokken opraakt, neemt de productie van deze hormonen af en raakt je cyclus ontregeld.
Meestal begint het met een steeds korter wordende cyclus en word je dus vaker ongesteld. Dit komt omdat progesteron in eerste instantie harder daalt dan oestrogeen, waardoor er dus een relatieve oestrogeendominantie ontstaat.
Naarmate de tijd vordert daalt de oestrogeenaanmaak in de eierstokken ook steeds meer. De tijd tussen de menstruaties wordt nu steeds langer. Op een gegeven moment worden ze zelfs overgeslagen. Totdat deze uiteindelijk helemaal uitblijven, wat het moment is dat de menopauze is opgetreden.
Door de daling van oestrogeen ontstaat er ook een relatief hogere hoeveelheid testosteron. Dit zorgt voor een wat mannelijke symptomen, zoals meer haargroei in het gezicht. Je kent dat wel, die snor en enkele lange haar op je kin ?.
Deze wisselende verhoudingen tussen progesteron en oestrogeen zorgen voor allerlei typische overgangsklachten.
Typische klachten tijdens de overgang
Klachten die direct samenhangen met een afname van de productie van oestrogeen en progesteron in de eierstokken zijn:
- Onregelmatige cyclus, korte cyclus, overmatig bloedverlies (met soms bruine afscheiding tijdens de menstruatie)), lange cyclus
- (Nachtelijk) zweten en opvliegers, doordat je gevoeliger wordt voor temperatuurschommelingen
- Droge slijmvliezen (vagina, ogen en mond)
Niet-typische klachten tijdens de overgang
Niet-typische klachten zijn klachten die kunnen worden veroorzaakt of verergerd door de overgang. Maar er kan ook een andere oorzaak of een combinatie van oorzaken zijn. Andere oorzaken moeten dus uitgesloten worden om de klachten aan de overgang toe te kunnen schrijven.
Deze niet-typische klachten zijn:
- slapeloosheid
- minder zin in seks
- stemmingswisselingen
- depressief
- concentratieproblemen
- pijnlijke gewrichten
- spierpijn
- meer vet op buik en minder op benen en billen
- aankomen in gewicht
- pijnlijke borsten
- verhoogde bloeddruk
- botontkalking
- en nog meer……
Je kunt dus aardig wat last hebben van deze hele fase. En sommige klachten kunnen zelfs al beginnen vanaf je 35e jaar.
Los van het “natuurlijke” proces kunnen er allerlei onderliggende oorzaken zijn die deze klachten verergeren. Welke deze zijn en wat je eraan kan doen is onderdeel van een volgende blog.
Wil je weten welke oorzaken overgangsklachten verergeren, dat kun je hier lezen. En als je meer wilt lezen over wat hormonen zijn en hoe ze werken, lees dan dit artikel.
Dank je voor de informatie. Wat ik me afvraag: er wordt veel over de overgang gepubliceerd, maar bestaat er eigenlijk ook een soortgelijke mannelijke overgang?
Dat is een goede vraag, Silvia! En zeker, er bestaat ook zo iets als een overgang voor mannen, de penopauze of andropauze genoemd. Wanneer mannen ouder worden, neemt het testosterongehalte geleidelijk af. Dit is normaal en hoort bij het ouder worden. Dit hoeft echter niet tot echte klachten te leiden. Ongeveer 12% van de mannen tussen de 40 en 70 jaar krijgt klachten door een hormoontekort. Bijbehorende klachten zijn o.a. minder energie, lusteloosheid en minder initiatief, minder libido, mogelijke erectieproblemen, vermindering van de spierkracht, meer buikvet, slaapstoornissen, en ook botontkalking hoort er bij.
Interessant om te lezen. Het andere artikel ook. Een deel wist ik wel, maar niet alles.
Dank je wel Eva. En fijn dat er nieuwe dingen voor je in stonden 🙂
Helder, overzichtelijk artikel. Ik kijk al uit naar je volgende blog om te weten hoe je er het beste om mee kunt gaan.
Ha Kathleen, dank je wel :-). Het is even stil aan het blogfront, ben erg achter de schermen bezig. Maar er gaat zeker een vervolg komen 🙂
Hoe komt het dat vrouwen een aantal jaren na de menopauze nog last ven hevige klachten houden.
Hoi Catharine, overgangsklachten worden voornamelijk veroorzaakt door ergere schommelingen in de aanmaak van oestrogeen en progesteron in aanloop naar de menopauze. Natuurvolkeren hebben eigenlijk weinig last van overgangsklachten. In de westerse wereld is dit echter anders door factoren die te maken hebben met voeding, gifstoffen en stress. Ik heb nog een ander artikel over geschreven dat uitlegt wat deze klachten kan verergeren. https://www.tohealth.nl/oorzaken-van-overgangsklachten/